Podwójna czarna dziura

Rob. M

W centrum odległego kwazara oznaczonego symbolem SDSS J153636.22+044127.0 znajdują się dwie supermasywne czarne dziury, które krążą wokół wspólnego środka masy z okresem około 100 lat - informuje ,,Nature". Za źródło energii kwazarów i aktywnych galaktyk uważa się supermasywną czarną dziurę pożerającą wpadające do niej gwiazdy oraz gaz i pył międzygwiazdowy. Czarne dziury o masie kilku miliardów mas Słońca udało się zarejestrować w wielu odległych obiektach. Nawet nasza Galaktyka ma w swoim wnętrzu czarną dziurę o masie niespełna czterech milionów mas Słońca.

Astronomowie wiedzą także, że galaktyki dość często się ze sobą zderzają. Zderzenie dwóch galaktyk, z których każda zawiera czarną dziurę w środku, może owocować powstaniem supergalaktyki z podwójnym układem czarnych dziur wewnątrz.

,,Nature" przynosi artykuł Todda Borosona i Toda Lauera z National Optical Astronomy Observatory w Tuscon w USA, w którym autorzy przedstawiają dowody na to, że kwazar SDSS J153636.22+044127.0, oddalony od nas o ponad 3 miliardy lat świetlnych, jest pierwszym znanym nam obiektem, który zawiera dwie czarne dziury w swoim jądrze.

Autorzy, na podstawie obserwacji spektroskopowych, donoszą o nietypowym wyglądzie widma kwazara. Zawiera ono układy szerokich linii emisyjnych poprzesuwanych względem siebie o czynnik wynikający z względnej prędkości sięgającej aż 3500 km/s. Czegoś takiego nie widziano jeszcze w żadnym innym kwazarze. Boronson i Lauer sugerują, że tak właśnie może objawiać swoją obecność układ dwóch czarnych dziur o masach 20 milionów i 800 milionów mas Słońca, oddalonych od siebie o 0.3 roku świetlnego i okrążających wspólny środek masy z okresem 100 lat.