Grafitowe wąsy zamiast ciemnej energii?

Rob. M

Przestrzeń międzygwiazdowa może być wypełniona cienkimi węglowymi "włosami" pochłaniającymi część światła wyemitowanego przez odległe obiekty. To, dokonane przez naukowców z Carnegie Institution, odkrycie może wpłynąć na ideę ciemnej energii, która miała wyjaśnić przyćmienie eksplozji supernowych typu 1a.

Supernowe tego typu są jedymi z najjaśniejszych obiektów we Wszechświecie. Astronomowie używają ich do określania odległości w kosmosie. Pod koniec lat 90. astronomowie zauważyli, że niektóre są tak przyćmione, a co za tym idzie, tak daleko, że nie da się tego wyjaśnić najbardziej popularnymi modelami ekspansji Wszechświata. W ten sposób powstała hipoteza mówiąca, że przyspieszająca ekspansja Wszechświata napędzana jest nieznaną formą energii, nazwaną ciemną energią.

W opublikowanym 29 lutego w Science artykule, Andrew Steele i Marc Fries z Labolatorium Geofizycznego Carnegie Institution donoszą o odkryciu niezwykłej, nowej formy węgla w minerałach pochodzących z meteorytów datowanych na początki formowania się Układu Słonecznego. Te "grafitowe włosy" produkowane były w bogatych w węgiel obłokach gazowych w bardzo wysokiej temperaturze i znaleziono w tzw. wapienno-glinowych wtrętach (Calcium-aluminium-rich inclusions lub Ca-Al-rich inclusions), które mają ok 4,5 mld lat i są najstarszymi znanymi ciałami stałymi pochodzącmi z Układu Słonecznego.

"Kiedy słońce było młode, wiatr słoneczny był zdecydowanie silniejszy" - mówi Fries - "Dlatego te grafitowe włosy, które uformowały się w pobliżu gwiazdy mogły zostać wyrzucone w przestrzeń międzygwiezdną. To samo mogło dziać się wokół każdej młodej gwiazdy."

Grafitowe włosy mogą też być, a następnie wysyłane w przestrzeń, w wybuchach supernowych.

Niewielkie międzygwiazdowe obłoki włosów grafitowych mogą wpływać na przechodzące przez nie światło. Co więcej różnie, na różne jego długości. Największy wpływ miałyby na podczerwień. Właśnie przyćmienie tego zakresu widma z supernowych typu 1a doprowadziło naukowców do twierdzenia, że ekspansja Wszechświata jest przyspieszana przez nieznany rodzaj energii, ciemną energię. Już od lat 70. postulowano, że grafit i inne "włosopodobne" materiały mogą wyjaśnić te obserwacje. Aż do teraz nie udało się jednak potwierdzić występowania tych grafitowych włosów w przestrzeni kosmicznej.

Wraz z odkryciem ich w meteorytach badacze mogą spróbować zweryfikować modele kosmologiczne i astronomiczne obserwacje.

"Jeśli grafitowe włosy rzeczywiście absorbują światło supernowych - mówi Steele - może to wpływać na prędkość ekspansji Wszechświata."